- Nasi przyjaciele z Shomer International wystąpili nawet na południu Polski ... nam to za daleko, ale....
Kino Nowość w Będzinie, ul. Potockiego 3, 20.11.2015
Koncert muzyki żydowskiej, białoruskiej i klasycznej w wykonaniu zespołu MASTER z Centrum Dialogu Żydowsko-Chrześcijańskiego SHOMER-International z Białorusi. https://www.facebook.com/events/1022834287767986/
Organizatorami koncertu są : Cafe Jerozolima Adam Szydłowski, Pastor Kościoła Zielonoświątkowego Arkadiusz Wnęk przy współpracy z Muzeum Zagłębia w Będzinie oraz "Shomer International"
9. W ramach kolejnego Festiwalu "Wschód Kultury - Inny Wymiar" który odbył się w Białymstoku w dniach 27-30 sierpnia 2015, Towarzystwo Przyjaciół Kultury Żydowskiej zapraszało na cykl koncertów pn. "Białystok main heim" które odbyły się w dniach 28 i 30 sierpnia.
Wielkie dzięki Darkowi Szada-Borzyszkowskiemu bo nasz, TPKŻ'tu udział we Wschodzie Kultury to jego dzieło.
Poniżej można przeczytać o idei tematu cyklu i informacje o wykonawcach.
Pełny program Festiwalu Wschód kultury - Inny Wymiar na stronie http://bok.bialystok.pl/aktualnosci/tematyka/wk-info/
A inne spotkania z kulturą żydowską w ramach tego festiwalu to zorganizowane przez Galerię Sleńdzińskich:
27 sierpnia Dzieła żydowskich artystów... – Wschód Kultury/Inny Wymiar (Waryńskiego 24a)
Dzieła żydowskich artystów – Bencjona Rabinowicza i Simona Segala. Kuratorka: Jolanta Szczygieł-Rogowska. Wystawa czynna do 30 sierpnia.
Bencjon Rabinowicz – zaliczany do najwybitniejszych współczesnych francuskich malarzy; urodził się w 1905 r. w Białymstoku, tutaj też rozpoczął swoją artystyczną edukację i po raz pierwszy wystawił swoje obrazy, sygnowane pseudonimem Benn. W 1929 wyjechał do Francji; w Paryżu spędził okres niemieckiej okupacji, a potem tworzył do końca życia (1989 r.). Uhonorowany francuską Legią Honorową.
Simon Segal – wybitny malarz, członek École de Paris. Urodził się w 1898 w bogatej mieszczańskiej rodzinie żydowskiej
w Białymstoku. Przez większą część życia mieszkał i tworzył we Francji, gdzie zmarł w 1969 r. (został pochowany w Arcachon).
29 sierpnia "Fabryka Wielkich Mistrzów" – Wschód Kultury/Inny Wymiar (Kino Forum, Legionowa 5)
Premiera filmu w reżyserii Dariusza Grzeszczyka, opowiadającego o nieznanym rozdziale z historii naszego miasta
- jedynej w swoim rodzaju pracowni kopistów, która w czasie II wojny światowej funkcjonowała w obrębie getta białostockiego. Jedną z ról gra Wojciech Koronkiewicz. W filmie można też usłyszeć śpiew Alicji Grabowskiej. Konsultacja merytoryczna: Wojciech Koronkiewicz, historyk sztuki Joanna Tomalska i historyk Jolanta Szczygieł-Rogowska.
Białystok main heim
Przez stulecia Białystok zapisał się na kartach historii jako miasto wyjątkowe, na co dzień wolne od poważniejszych antagonizmów i konfliktów między zamieszkującymi je społecznościami, wśród wielu innych – polską i żydowską. Tu do szkół przyjmowano uczniów bez względu na pochodzenie i wyznanie, tu polska publiczność kibicowała żydowskim sportowcom (i vice versa), tu wreszcie zrodził się projekt sztucznego języka esperanto, który miał połączyć wszystkich ludzi. To trudne czasy wojen, zaborów i okupacji rzuciły cień na pozytywny obraz wzajemnych relacji wewnątrz wielonarodowej społeczności. Dziś, zarówno w Izraelu, jak i w rozproszonej po świecie żydowskiej diasporze, przedwojenny Białystok jest pamiętany jako miasto, w którym w sposób unikalny i spontaniczny urzeczywistniał się ideał pokojowego współżycia różnych narodów, religii i kultur. Do dziś jest z nostalgią wspominany przez swoich dawnych żydowskich mieszkańców i ich potomków.
Towarzystwo Przyjaciół Kultury Żydowskiej w Białymstoku, organizator niżej wymienionych działań, powstało również po to, żeby kultywować pamięć o dawnych mieszkańcach tego miasta. Tytuł „Białystok main heim” jaki zdecydowaliśmy się nadać koncertom, realizowanych w ramach „Wschód Kultury / Inny Wymiar”, jest nieprzypadkowy. Jest to tytuł żydowskiej piosenki, która powstała tuż przed wybuchem II wojny światowej w Białymstoku, a jej polski tytuł to „Białystok mój dom”.
Koncerty oscylujące wokół muzyki żydowskiej uświetnią wizualizacje, na których pojawią się archiwalne zdjęcia Białegostoku i jego mieszkańców sprzed II wojny światowej.
Miejsce realizacji: Rynek Kościuszki – Białystok, namiot festiwalowy przy Białostockim Ośrodku Kultury, Opera i Filharmonia Podlaska – sala przy ul. Podleśnej
Wystąpią:
AMSTERDAM KLEZMER BAND ''The Pogues muzyki klezmerskiej''
Amsterdam Klezmer Band w ciągu 17 lat swego istnienia wyrósł z ulicznych buskerów na prawdziwą gwiazdę międzynarodowych festiwali. Siedmioosobowy zespół łączy w swej muzyce tradycję klezmerską z elementami tanecznej muzyki cygańskiej i bałkańskiej, uzupełniając całość nowymi brzmieniami funk, jazz, ska i hiphop. Amsterdam Klezmer Band zabiera nas w niezwykłą podróż po nieistniejącym świecie Europy Wschodniej, mieszając w niezwykły sposób tradycyjną muzykę Yiddish z wpływami bałkańskimi, tureckimi, rumuńskimi, cygańskimi i rosyjskimi. Rezygnują z czystej formy muzyki klezmerskiej, na rzecz szaleńczej mikstury porywającej do tańca, owej specyficznej multikulturowej atmosfery ulic i knajp dawnej Europy.
Nieprzypadkowo formacja nazywana jest ''The Pogues muzyki klezmerskiej'', bowiem w ich muzyce czuć szaleństwo, radość i dekadencję, ową knajpianą atmosferę miast i miasteczek pogranicza kultur. Nie przypadkiem ich żywiołem są koncerty - na żywo są istnym wulkanem energii, każdy z siedmiu muzyków gra na kilku instrumentach, tworząc niezwykle wielobarwny spektakl. Amsterdam Klezmer Band występuje w składzie: Jasper de Beer (double bass, guitar banjo, backing vocals), Job Chajes (alto saxophone, vocals), Alec Kopyt (vocals, percussion), Gijs Levelt (trumpet), Joop van der Linden (trombone, percussion), Janfie van Strien (clarinet, backing vocals), Theo van Tol (accordion). Swoją karierę muzyczną rozpoczęli w 1996 roku. Do tej pory ukazały się albumy: Blitzmash, De Amsterdam Klezmer Band, Remixed!, Mokum, Katla, Limonchiki, Zaraza, Malaloka, Son, Katakofti.
MILO KURTIS I ORKIESTRA NAXOS
„Podróż dookoła mózgu” to najnowszy projekt muzyczny Milo Kurtisa, wybitnego, nad wyraz kreatywnego artysty, niestrudzonego poszukiwacza nowych brzmień, który wraca do swoich greckich korzeni mieszając muzykę grecką, polską, żydowską i arabską z jazzem, funky i muzyką klasyczną. Nazwa grupy pochodzi od greckiej wyspy, z której wywodzi się rodzina lidera grupy. Realizując spotkanie wschodniej, orientalnej melodyki z stricte jazzowym aranżem i strukturą, formacja ma na koncie szereg doskonale i entuzjastycznie przyjętych koncertów m.in. na festiwalach: Jazz na Starówce, Róże Jazz Festiwal, Euro 2012.
Anthimos Apostolis – kompozytor, gitarzysta rockowy i jazzowy. W wieku 17 debiutował w grupie Czesława Niemena. Na festiwalu „Jazz and Rock Now” otwierał Igrzyska Olimpijska w Monachium obok takich osobistości jak: Charles Mingus, John McLaughlin i The Mahavisnhu Orchestra. Antymos Aposotolis zdobył ogromną popularność występując jako gitarzysta w zespołach: Dżem, Osjan, Krzak, SBB oraz jako współpracownik Tomasza Stańko. Perkusjonista, multiinstrumentalista pochodzenia greckiego. Współzałożyciel zespołu Maanam, członek pierwszego składu zespołu Voo Voo. Występował z grupą Osjan, Brygada Kryzys, Virtual Jazz Reality, Tomaszem Stańko. Przez kilkanaście lat przebywał w USA, skąd powrócił w 1996 roku.
RZESZÓW KLEZMER BAND
Zespół Rzeszów Klezmer Band powstał w 2004 roku w Rzeszowie. Grupa wykonała ponad 300 koncertów na terenie Polski, Europy, jak również poza granicami naszego kontynentu. Zespół brał udział w wielu konkursach i festiwalach, takich jak: Festiwal „Warszawa Singera” (2007, 2008), w czasie którego, pod przewodnictwem Leona Blanka i akompaniamencie RKB został pobity rekord Guinnessa w tańcu chasydzkim, Festiwal „Nowa Tradycja” w Warszawie (2006), Festiwal „Muzyki i Tradycji Klezmerskiej” (2006, 2007, 2008) oraz Festiwal „Kazimierskie Inspiracje” (2008) w Kazimierzu Dolnym, „Spotkania z Kulturą Żydowską” (2007) w Łodzi, Wielokulturowy Festiwal „Galicja” (2007).
Do największych osiągnięć zespołu można zaliczyć udział w Festiwalu „SZIGET” (2007) w Budapeszcie, udział w Festiwalu „Klezfiesta” (2008) w Buenos Aires, koncerty w Polskim Pawilonie podczas wystawy EXPO 2010 w Szanghaju, koncerty w Armenii oraz Gruzji międyz innymi w ośrodkach Europejskiej Misji Stabilizacyjnej EUMM. Zespół wielkokrotnie współpracował z choreografem tańca klezmerskiego Leonem Blankiem oraz z Stevenem Lee Weintraub. Utwory wykonywane przez muzyków to tradycyjne melodie klezmerskie, aranżowane w taki sposób, aby zawrzeć w nich elementy tradycji i nowoczesności. Dotychczesowy dorobek muzyczny po części składa się na płyty pt. „Siedem” oraz „Kameleon”. Młodzi i energiczni muzycy, sprawiają, że muzyka w ich wykonaniu przemawia do szerokiego grona publiczności. Ich koncerty są żywiołowe, różnorodne, porywające. Muzyka zespołu Rzeszów Klezmer Band momentami porywa do tańca, kusząc zmysłowymi nastrojami, innym razem wzrusza rzewnymi brzmieniami.
WOJCIECH MAJEWSKI - MAJEWSKI GRA SKRIABINA
Wojciech Majewski – pianista, kompozytor, aranżer, pedagog. Pochodzi z rodziny o bogatych tradycjach muzycznych. Jego ojciec Henryk Majewski był jedną z najbardziej prominentnych postaci polskiego jazzu.
W kwietniu 2015 roku ukazała się płyta "Wojciech Majewski gra Skriabina". Jest to czwarty album w dorobku artysty, który po raz pierwszy zdecydował się wydać album z muzyką klasyczną. Projekt składa się z 34 miniatur rosyjskiego ekspresjonisty Aleksandra Skriabina (1872-1915). Chronologiczny układ utworów ukazuje ewolucję stylu kompozytorskiego wielkiego twórcy, kontynuatora "myśli chopinowskiej", który nawiązując do tradycji romantycznej stworzył swój własny, nowatorski, awangardowy język muzyczny. W tym roku przypada setna rocznica śmierci kompozytora.
- Lato to jak co roku okres rocznic - polskich - tych chwalebnych, które stanowiły o naszej historii ale i wspominania bolesnych wydarzeń - przejawów barbarzyństwa wyzwolonego przez II wojnę światową, które w Polsce i w naszym regionie naruszyły strukturę narodowościową naszego społeczeństwa eliminując z niego prawie w zupełności Żydów.
Pamiętamy pogromy w Wąsoszu – 5.07.1941, Radziłowie 7.07.1941, Jedwabnem -10 lipca 1941.
Staramy się być w rocznicę w Jedwabnem – na oficjalnych uroczystościach wojewódzkich i prywatnie aby zadumać się nad przeszłością.
16 sierpnia spotykamy się przy pomniku bohaterów białostockiego getta na placu im. Tennenbauma, w rocznicę wybuchu powstania.
Kilka zdjęć w Galerii, w zakładce Rocznice 2015
7. W dniach 13 -17 czerwca w Białymstoku, Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska - Izrael zaprasza na kolejną, już VIII edycję Festiwalu Kultury Żydowskiej "ZACHOR - Kolor i Dźwięk"
więcej informacji na stronie http://bialystok.jewish.org.pl/ i w lokalnej prasie
6. 23 maja w Wielkiej Synagodze w Tykocinie miał miejsce Koncert muzyki żydowskiej i izraelskiej w wykonaniu Chóru "Megiddo" z Izraela.
Koncert był imprezą towarzyszącą 34 Międzynarodowemu Festiwalowi Muzyki Cerkiewnej "Hajnówka 2015" na którym ten chór występował. Warto wspomnieć, że pani Pnina Inbar - założycielka, dyrygent i kierownik muzyczny tego chóru była już na tym festiwalu w roku 2005 z żeńskim chórem "Naama", który również założyła i do dziś prowadzi. Na zakończenie koncertu chór porwał publiczność polską pieśnią ludową z repertuaru "Mazowsza". Kilka zdjęć w galerii w zakładce "Chór Megiddo w Tykocinie"
5. W Akademii Supraskiej w dniach 14-15 maja miała miejsce IV Międzynarodowa Konferencja Naukowa nt. Chrześcijańskie dziedzictwo duchowe narodów słowiańskich. Język. literatura. Kultura. Historia.
W ramach tak sformułowanego tematu podjęto dyskusję nad następującymi problemami:
- Judaizm i chrześcijaństwo – wzajemne relacje i uwarunkowania.
- Biblia w optyce chrześcijan i żydów, symbolika biblijna i jej implikacje (liturgia, sztuka sakralna, literatura, język).
- Świat słowiański wobec chrześcijańskiego dziedzictwa (historia, język, kultura).
- Współczesność języków słowiańskich (piśmiennictwo świeckie i religijne, słownictwo, frazeologia, nazewnictwo).
Organizatorami konferencji byli: Uniwersytet w Białymstoku - Katedra Językoznawstwa Historycznego IFW oraz Instytut Filologii Polskiej, Akademia Supraska - Katedra Teologii Prawosławnej, Towarzystwo Przyjaciół Kultury Żydowskiej, Katedra Językoznawstwa Ogólnego i Rosyjskiego Witebskiego Uniwersytetu Państwowego im. Piotra Maszerowa
Obrady uświetnił swoim występem młodzieżowy zespół Młoda Folkowa Krew pod kierownictwem Lecha Mazurka.
4. 28 kwietnia w czytelni szkolnej Publicznego Gimnazjum Nr 6 w Białymstoku przy ul. KEN 1 odbyło się spotkanie z panem Zbigniewem Siwińskim, dzieckiem Holocaustu, aktualnie prezesem Towarzystwa Przyjaciół Kultury Żydowskiej w Białymstoku.
Spotkanie to było niejako kontynuacją – dla zainteresowanych uczniów – lektury „Dziecka Noego” Eric-Emmanuela Schmitt’a opowiadającej o ratowaniu życia żydowskich dzieci w Belgii przed zagładą podczas II wojny światowej. Szkoda, że w polskich szkołach nie sięga się do naszej historii, równie bogatej a przecież o wiele bardziej okrutnej, o której literatura również istnieje ale może jest mniej znana i nie propagowana. W PG 6 spotkaliśmy się z żywym świadkiem tamtych dni. W pierwszej części spotkania obejrzeliśmy film opowiadający historię poszukiwań tożsamości naszego gościa, który został uratowany z białostockiego getta i wychowany przez polską rodzinę. Następnie Pan Zbigniew opowiedział nam jak ciężko jest być człowiekiem pozbawionym korzeni oraz przybliżył kulturę i zwyczaje żydowskie. Zdjęcia ze spotkania w Galerii w zakładce: Spotkanie w PG6
3. W "Zmianie Klimatu" (ul.Warszawska 6) 11 marca odbyło się spotkanie z Ireną Wiszniewską, autorką zbioru rozmów wydanego pod tytułem "My Żydzi z Polski". Rozmowę prowadziła Katarzyna Sztop-Rutkowska.
2. "Bezirk Białystok" - 21 i 22 lutego 2015 w sali teatralnej Wydziału Sztuki Lalkarskiej Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Białymstoku mieliśmy okazję obejrzeć/uczestniczyć/przeżyć spektakl przygotowany jako praca semestralna studentów III roku pod opieką prof. W. Czołpińskiego oraz mgr A. Makowskiej.
Stało się już niemal tradycją, że prawie co roku studenci tej uczelni przygotowują coś z historii Białegostoku i jego żydowskich mieszkańców. Tym razem, "Bezirk Białystok" to fikcyjna historia oparta na faktach i prawdziwych postaciach. Tłem historycznym dla przedstawionych wydarzeń był rok 1943, kiedy to w sierpniu w białostockim getcie wybuchło powstanie zakończone klęska walczących w nim Żydów. Niedługo później getto zostało zlikwidowane a pozostałych przy życiu jego mieszkańców wywieziono do obozów koncentracyjnych.
Inspiracją do tworzonych przez studentów postaci byli: Icchok Malmed - polski Żyd, bohater getta białostockiego, który oblał kwasem solnym żołnierza SS a następnie na skutek groźby masowej egzekucji Żydów oddał się dobrowolnie w ręce Niemców, Mordechaj Tenenbaum - uczestnik ruchu oporu w Wilnie i getcie warszawskim oraz przywódca powstania w getcie białostockim oraz Izaak Celnikier - polski malarz, rysownik , grafik i rzeźbiarz żydowskiego pochodzenia, który po wybuchu II wojny światowej uciekł do Białegostoku i tu w 1941 roku trafił do białostockiego getta. Studentów inspirowała też żydowska legenda o golemie. W żydowskiej tradycji jest to istota utworzona z gliny na kształt człowieka ale pozbawiona duszy rozumiejącej neszama, a zarazem również zdolności mowy. Golem był tworzony aby w sytuacjach zagrożenia bronić ludności żydowskiej. Według jednej z wersji legendy golem wpada w szał i zaczyna mordować tych którym służył, jeśli ich czyny, słowa lub myśli są/były nieczyste. Tekst został oparty na korespondencji Mordechaja Tenenbauma i Bronisławy Klibańskiej-Winickiej oraz "Łaskawych" Jonathana Littela.
1. 27 stycznia 2015 roku z okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci Ofiar Holokaustu w Białymstoku spotkaliśmy się przy kopule-pomniku spalonej synagogi. Po odczytaniu modlitwy Darek Szada opowiedział o historii żydowskiej społeczności Białegostoku.
W spotkaniu uczestniczyli członkowie TPKŻ i inni działacze społeczni z Polski i Białorusi, prezes Wspólnoty Reformowanego Judaizmu Beit-Białystok i młodzież licealna. Kilka zdjęć w zakładce Galerii 2015DPH Białystok